Het waren voor Alfen en voor de aandeelhouders twee zenuwslopende maanden. Na de plotselinge winstwaarschuwing van eind juni waren de bankconvenanten -die Alfen niet na zou kunnen komen - de grootste onzekerheid die boven de markt hing.

Nu het bedrijf zijn halfjaarrapport heeft gepubliceerd, blijkt dat de producent van laadpalen, transformatorhuisjes en batterijsystemen redelijk goed wegkomt. Van zijn kredietverstrekker krijgt Alfen  een tijdelijke vrijgeleide (waiver) voor de eerstvolgende test van de bankafspraken. Die test staat aan het einde van het derde kwartaal gepland. Door de teleurstellende resultaten in de eerste helft van 2024 en de mindere kwartalen die nog gaan komen, stond al sinds de prognosebijstelling van eind juni vast dat Alfen voor die eerstvolgende convenanttoets zou zakken. Of Alfen in ruil voor de waiver een boete heeft moeten betalen aan zijn financier, meldt het bedrijf niet.

Euforie
Als reactie op de definitieve cijfers noteerde Alfen in de ochtendhandel op 22 augustus aanvankelijk circa tien procent hoger. Maar tijdens de analistenbijeenkomst waarin topman Marco Roeleveld en zijn financiële rechterhand Onno Krap analisten bijpraatten over de cijfers, was de koers alweer terug bij af.  Dat kan erop wijzen dat beleggers toch twijfels houden of Alfen zijn al neerwaarts bijgestelde jaardoelen wel gaat halen, en of een emissie echt niet nodig is. Het bedrijf uit Almere staat genoteerd aan de Midkap en heeft een beurswaarde van circa 340 miljoen euro, grofweg een tiende van de waardering die beleggers eind 2023 op het bedrijf plakten.

Alfen knipte twee maanden geleden stevig in zijn prognoses voor dit jaar. De omzet zal maar liefst 20 procent lager uitvallen en moet uitkomen ergens in de nieuwe bandbreedte van 485 tot 520 miljoen euro. Eerder mikte Roeleveld op 590 tot 660 miljoen euro. Ook de winstgevendheid - de aangepaste ebitda marge - werd fors bijgesteld, van minimaal 11,3 procent naar rond de 5 procent. De aangepaste operationele winst (ebitda) komt daarmee dit jaar zelfs ruim 60 procent lager uit dan Alfen eind mei, een maand voor het pijnlijke bijstellingen, nog aannam.

Vrees voor emissie 
Het bedrijf blijft vooralsnog gevrijwaard van een kritischere beoordeling door de bank, bijvoorbeeld in de vorm van een hogere rente. En nu de geldschieter de duimschroeven niet direct stevig aandraait, lijkt onder beleggers de vrees voor een aandelenemissie om de schuld terug te brengen ook weer wat naar de achtergrond verdreven. Een claimemissie op het moment dat Alfen op een lage beurskoers noteert, zou beleggers met een enorme verwatering opzadelen.

Toch is met het deelakkoord dat Alfen en de bank hebben bereikt nog niet alle onzekerheid verdwenen. Beide partijen praten de komende tijd verder over een nieuwe financiering. Dat zal niet alleen gaan over de hoogte van de kredietfaciliteit, maar ook over de schuldratio’s waaraan Alfen periodiek moet voldoen en over de rente die het over de lening verschuldigd is.

Hoe deze bankafspraken eruit gaan zien, is afhankelijk van de uitkomsten van een strategie-review waar topman Roeleveld en cfo Krap momenteel mee bezig zijn. In het halfjaarbericht schrijven ze dat ze een consultancybureau in de arm hebben genomen voor een ‘strategievalidatie’. Die exercitie moet leiden tot een aangepast bedrijfsplan, inclusief bijbehorende financiering en nieuwe middellange-termijndoelstellingen. In het persbericht schrijft het bestuursduo dat wordt gekeken naar de markten en segmenten waarin Alfen actief wil zijn (“refinement of our markets and target segments”). Bovendien is het bedrijf haastig begonnen met snijden in de kosten. Alfen wil bezuinigen op reiskosten, er wordt minder personeel aangenomen en ook de inkoop van onderdelen wordt kritisch bekeken.

Vertrouwensbreuk
De markt vroeg zich twee maanden geleden af hoe het bedrijf zo plotseling midscheeps geraakt kon worden. Was Alfen nog wel in control? Want hoe was het anders mogelijk dat het bedrijf er zo ver naast kon zitten met zijn eigen prognoses? Alle drie de bedrijfsonderdelen kregen op hetzelfde moment, om uiteenlopende redenen, te maken met tegenslagen. Op die bewuste woensdag 26 juni sloeg de sombere boodschap van Alfen de helft van de beurswaarde weg, nadat Alfen daarvoor ook al twee derde van zijn beurswaarde had verloren.

Behalve het deelakkoord met de bank is het goede nieuws nu dat de definitieve cijfers geen nieuwe missers aan het licht brengen. Alfen verdient zijn geld met drie activiteiten. Zo maakt het laadpalen voor elektrische auto’s, transformatorstations voor stroomnetten en energie-opslagsystemen. Bij elkaar boekten de drie onderdelen in de eerste jaarhelft een omzet van 246 miljoen euro. Dat is weliswaar 10 procent meer dan over dezelfde periode vorig jaar (224 miljoen euro), maar een stuk minder dan in de tweede helft van 2023 (zie grafiek). 

Alfens eerste jaarhelft in beeld: omzet en resultaat vallen fors terug  

Bron: verslaggeving Alfen, bedragen in miljoenen euro’s. Bewerking VEB.

Bovendien staat de winstgevendheid al enige tijd onder druk (zie grafiek). Zo daalde de aangepaste ebitda in de eerste zes maanden van 2024 tot 13,5 miljoen euro, tegenover 21,1 miljoen euro in de eerste helft van 2023. De ebitda-marge marge bedroeg nog slechts een schamele 5,5 procent, tegenover 9,4 procent in de eerste jaarhelft van 2023.

De tegenvallende omzet- en winstontwikkeling is het gevolg van tegenvallers bij alle drie de divisies. Zo stellen klanten bij de energie-opslagsystemen orders uit omdat de verkoopprijzen hard zakken. Aanvankelijk dacht Alfen flink wat grote contracten binnen te slepen, maar dat lukte niet. Omdat de doorlooptijd van dergelijke deals al snel meer dan zes maanden is, verschuift de omzet naar 2025. Het zou volgens het bestuur vooral om uitstel gaan, niet om geschrapte orders. Daarnaast hebben grote projecten in Nederland en Zweden vertraging opgelopen omdat beide landen kampen met een volgelopen stroomnet waar geen nieuwe aansluitingen mogelijk zijn. De omzet steeg in de eerste helft van 2024 weliswaar met met 23 procent in vergelijking met het eerste halve jaar in 2023, maar in vergelijking met de tweede helft van 2023 was de omzet in H1 2024 schraal: toen werd namelijk een omzet van circa 104 miljoen euro geboekt.  

Omzet Alfen in eerste jaarhelft valt terug vanaf piek 

Bron: verslaggeving Alfen, bedragen in miljoenen euro’s. Bewerking VEB.

Bij de andere twee divisies - laadpalen en de netwerkoplossingen - gaat het Alfen ook niet voor de wind. Bij de laadpalendivisie groeide de omzet nauwelijks: H1 2023 en H1 2024 eindigden beide rond de 80 miljoen euro. De verkoop van elektrische auto’s in Europa groeit langzamer dan verwacht, onder andere door het wegvallen van subsidies. Tot overmaat van ramp kampt Alfen bij de derde divisie, de netwerkoplossingen, met problemen en fouten in de toeleveringsketen. Zo lag de productie van zogenoemde Pacto transformatorstations - die Alfen onder meer levert aan de Nederlandse netbeheerder Liander - in het eerste kwartaal tijdelijk stil door een vochtprobleem in de installaties. De zomerperiode stond hierdoor  noodgedwongen in het teken van onderhoud en reparatie van deze stations. Om de kosten van die herstelwerkzaamheden te dekken, zette Alfen eind juni al 12,5 miljoen euro apart. Inmiddels is het probleem opgelost en is de eigen productie hervat. De fabrikanten van de betonnen huisjes kunnen echter niet voldoende leveren. Zodoende groeide de omzet het afgelopen halfjaar weliswaar met 9 procent tot ruim 93 miljoen euro, maar is ook hier een terugval te zien ten opzichte van de tweede helft van 2023.  

Eenmalige kosten
Dat Alfen met huisbank Rabobank in conclaaf moest, lag vooral aan deze voorziening van 12,5 miljoen euro plus nog een afwaardering op overbodige voorraden. Precies deze twee eenmalige posten waren de reden dat Alfen door zijn bankafspraken schoot. Jaren geleden is afgesproken dat de netto-schuld maximaal drie keer de ebitda (winst voor belastingen, rente en afschrijvingen) mag bedragen.

Terwijl veel bedrijven met hun financiers regelen dat bijzondere lasten buiten de berekening vallen - bijvoorbeeld kosten in verband met reorganisaties of afwaarderingen op voorraden of overnames - deed Alfen dat niet. De voorziening die het trof vanwege de vochtproblemen en de afboeking op de voorraden raakten het bedrijfsresultaat (ebitda) daardoor frontaal, met als gevolg dat de schuldratio explodeerde en uitkwam ver boven het afgesproken maximum van drie.  

Alfen torst volgens de meest recente cijfers een opgelopen nettoschuld (brutoschuld minus de kaspositie) van 76 miljoen euro. Dat kwam door een lagere winst in combinatie met een hoger werkkapitaal. Dat werkkapitaal liep op doordat Alfen wat minder vooruitbetalingen van klanten ontving en tegelijkertijd wat meer cash gebruikte om leveranciers te betalen.

Bij de derdekwartaalcijfers op 7 november staat de eerstvolgende afspraak met beleggers gepland. Het  zou helpen als Alfen dan meer duidelijkheid kan geven over de strategische koers en bovendien de definitieve  bankafspraken met beleggers deelt.